ΝΤΑΑΑΑΑΑΛΙ!
★★★☆☆
(Daaaaaali!, Γαλλία, 2024, 79’)
Σκηνοθεσία: Κουεντίν Ντουπιέ
Ηθοποιοί: Αναϊς Ντεμουστιέ, Ζιλ Νελούς, Εντουάρ Μπαέρ, Ζονατάν Κοέν, Πίο Μαρμάι, Ντιντιέ Φλαμάν, Ρομέν Ντουρίς
Ο Γάλλος σκηνοθέτης Κουεντίν Ντουπιέ («Απίστευτο και όμως αληθινό», 2022, 74’) σκηνοθετεί μια ταινία η οποία παρόλο που στον τίτλο της δεσπόζει το όνομα ενός από τους μεγαλύτερους ζωγράφους του 20ου αιώνα, δεν επιχειρεί να δημιουργήσει μια τυπική βιογραφική ταινία που αφηγείται την ζωή του αλλά να αποδώσει φόρο τιμής στον σουρεαλιστή ζωγράφο «παραμορφώνοντας» την πραγματικότητα και την κινηματογραφική αφήγηση παραδίδοντας μια εκκεντρική ταινία που μοιάζει σαν να ξεπήδησε μέσα από το σινεμά του Μπουνιουέλ.
Η Τζουντίθ, γαλλίδα δημοσιογράφος, συναντά τον Σαλβαντόρ Νταλί αρκετές φορές, σχετικά με μια πιθανή συνέντευξη, την οποία ο ιδιόρρυθμος καλλιτέχνης πεισματικά αρνείται. Η δημοσιογράφος επιμένει να τον ενοχλεί για ένα ντοκιμαντέρ με θέμα τον ζωγράφο, το οποίο όμως αποδεικνύεται δύσκολο να γυριστεί, ιδίως όταν ο Νταλί, οδηγώντας τη Rolls-Royce του στην παραλία, αχρηστεύει τη κάμερα πριν την έναρξη των γυρισμάτων… Θα γυριστεί ποτέ αυτή η ταινία;
Αυτή είναι η βασική ιδέα της ταινίας που όμως ο Ντουπιέ την χρησιμοποιεί περισσότερο ως μια δικαιολογία για να «ανακατέψει» τον χρόνο, αψηφώντας την γραμμική αφήγηση και προσπαθώντας να «αιχμαλωτίσει» έστω και για λίγο την ιδιοσυγκρασία του Νταλί, χωρίς να στέκεται τόσο στο ίδιο του το έργο, αποτυπώνει στην μεγάλη οθόνη την ιδιαίτερη προσωπικότητα του και την «τρέλα» του. Χρησιμοποιώντας πέντε ηθοποιούς που ενσαρκώνουν τον Νταλί σε διαφορετική ηλικία -αλλά όχι απαραίτητα και σε διαφορετικές εποχές, ο σκηνοθέτης όπως έχει κάνει και σε προηγούμενες δουλειές του παίζει συνεχώς με τον θεατή διαστρεβλώνοντας την πραγματικότητα, «χτίζοντας» σουρεαλιστικούς κόσμους που μοιάζουν βγαλμένοι μέσα από τους πίνακες του Νταλί και δείχνει ότι δεν τον ενδιαφέρει να δημιουργήσει μια βιογραφική ταινία αλλά μια παρωδία του είδους, σαν να τοποθετούσε τον ίδιο τον Νταλί στην καρέκλα του σκηνοθέτη. Με αυτό τον ιδιαίτερο τρόπο καταφέρνει κάτι που μια κλασική βιογραφία δεν θα κατάφερνε: να αποτυπώσει με μια ρεαλιστικότατα τον ίδιο τον ζωγράφο, την προσωπικότητά του και το έργο του.
Η ταινία του Ντουπιέ είναι παράλογη, μερικές φορές ασυνάρτητη και ίσως κάποιες φορές «χάνεται» μέσα στον ίδιο αφηγηματικό λαβύρινθο που έχει «χτίσει» προβαίνοντας και σε αχρείαστες υπερβολές αλλά είναι μια φρέσκια κινηματογραφική ματιά πάνω στην ζωή και το έργο του μεγάλου Ισπανού ζωγράφου. Ο «Νταααααλί!» έκανε 500.000 εισιτήρια στη Γαλλία, προβλήθηκε στο 80o Φεστιβάλ Βενετίας, ενώ ήταν η ταινία λήξης στο 24ο Φεστιβάλ Γαλλόφωνου Κινηματογράφου Ελλάδος.
*Η κριτική δημοσιεύτηκε πρώτη φορά στην έντυπη έκδοση της Εφημερίδας των Συντακτών (06-06-2024)
