Tack

★★★★☆

(Ελλάδα, 2024, 96’)

• Σκηνοθεσία: Βάνιας Τέρνερ

Το 2020 η Ολυμπιονίκης Σοφία Μπεκατώρου αποκαλύπτει δημόσια τη σεξουαλική κακοποίησή της  από ισχυρό παράγοντα της Ελληνικής Ιστιοπλοϊκής Ομοσπονδίας που έλαβε χώρα το 1998, πυροδοτώντας με αυτή την κίνησή της το κίνημα #MeToo στην Ελλάδα, ωθώντας έτσι πολλές γυναίκες να «σπάσουν» την σιωπή τους και να καταγγείλουν περιστατικά σεξουαλικής, σωματικής και ψυχολογικής κακοποίησης στον εργασιακό τους χώρο. Η Αμαλία Προβελεγγίου, νεαρή πρωταθλήτρια της ιστιοπλοΐας, έχοντας στο πλευρό της την Σοφία Μπεκατώρου αποφασίζει να καταγγείλει τον πρώην προπονητή της για τη συστηματική κακοποίηση που υπέστη από εκείνον ανάμεσα στα 11 και τα 13. Το ντοκιμαντέρ της Βάνιας Τέρνερ, ακολουθεί τις δυο γυναίκες καταγράφοντας τη ζωή και τον αγώνα τους κατά τη διάρκεια της δίκης, που υπήρξε η πρώτη του ελληνικού #MeToo.

Το «TACK» είναι από εκείνα τα ντοκιμαντέρ που καταφέρνουν με την απλή αλλά προσεκτική τους προσέγγιση να αναδείξουν σημαντικά θέματα και να τα παρουσιάσουν όπως ακριβώς πρέπει. Η κάμερα διακριτικός παρατηρητής, καταγράφει με κοντινά πλάνα και ακολουθεί τις δυο γυναίκες καθώς έρχονται αντιμέτωπες όχι μόνο με τα προσωπικά τους τραύματα αλλά και με την εξουσία της πατριαρχίας. Η Τέρνερ δεν εκμεταλλεύεται το θέμα της, παραμένει ένας σιωπηλός μάρτυρας, με κάποιες στιγμές να νιώθεις ότι η κάμερά της λειτουργεί ως ένα θεραπευτικό μέσο κυρίως για την Αμαλία, ενώ προσεγγίζει το θέμα της με ενσυναίσθηση, σεβασμό και ενώνει τις διαφορετικές ζωές δυο γυναικών που έρχονται και ενώνονται κάτω από ένα κοινό τραύμα και διεκδικούν την δικαίωσή τους.

Η διαδικασία της δίκης δεν υπάρχει ως οπτικό υλικό. Η αναπαράσταση γίνεται με μορφή animation μέσα από τα ασπρόμαυρα σκίτσα της Γεωργίας Ζάχαρης και τον ήχο από την δικαστική αίθουσα, όπου ακούγεται η ακροαματική διαδικασία. Σε αυτό το σημείο το ντοκιμαντέρ φέρνει στην επιφάνεια την σκληρή πραγματικότητα αυτών των υποθέσεων, όπου η θυματοποιήση (victim-blaming), η αμφισβήτηση και η προσπάθεια να καμφθεί το ηθικό των κακοποιημένων γυναικών δείχνει να είναι ο πρωταρχικός ρόλο του συστήματος, το σύστημα μοιάζει να εργάζεται περισσότερο για τον θύτη.

Η θέαση του ντοκιμαντέρ της Τέρνερ δεν είναι εύκολη, υπάρχουν στιγμές που αδυνατείς να παρακολουθήσεις αλλά πρέπει να το κάνεις ώστε να αποτυπωθούν στην μνήμη. Το «TACK» έρχεται για να μας θυμίσει ότι δεν πρέπει να ξεχάσουμε και συνεχώς πρέπει να παλεύουμε για διαμορφώσουμε μια διαφορετική ελληνική κοινωνία που θα αποβάλλει τα κακώς κείμενα και θα πάψει να κατηγορεί τα θύματα, τιμωρώντας επιτέλους τους θύτες.

*Η κριτική δημοσιεύτηκε πρώτη φορά στην έντυπη έκδοση της Εφημερίδας των Συντακτών (28-11-2024)