Τα Μαθήματα της Μπλάνγκα
★★★★☆ (Blanga’s Lessons, Βουλγαρία, Γερμανία, 2023, 114’)
Σκηνοθεσία: Στέφαν Κομαντάρεφ
Ηθοποιοί: Έλι Σκόρτσεφα, Γερασίμ Γεώργιεφ-Γερώ, Ιβάν Βαρνέφ
Ο Στέφαν Κομαντάρεφ σκηνοθετεί το τελευταίο μέρος της τριλογίας του, που είχε ξεκινήσει με τις ταινίες «Directions» (2017) και «Rounds» (2019), ολοκληρώνοντας τον σχολιασμό του πάνω στην κοινωνία της μετα-κομμουνιστικής Βουλγαρία και τις «πληγές» που έχει αφήσει το προηγούμενο καθεστώς.
Στην καινούργια του ταινία απομακρύνεται αρκετά από το ύφος των προηγούμενων του και δεν προσεγγίζει τα θέματά του με την ίδια δόση χιούμορ αντίθετα στήνει ένα καθηλωτικό θρίλερ και μέσα από τον κοινωνικό ρεαλισμό επιτυγχάνει να μας παραθέσει μια ακτινογραφία της σύγχρονης Βουλγαρίας ενώ ταυτόχρονα ψυχογραφεί με έναν εκπληκτικό τρόπο την πρωταγωνίστριά του.
Η εβδομηντάχρονη Μπλάγκα, συνταξιούχος καθηγήτρια, έχει βυθιστεί στο πένθος λόγω της πρόσφατης απώλειας του συζύγου της. Όλη της η ύπαρξη έχει πλέον επικεντρωθεί στο να προσφέρει στο νεκρό ένα περίτεχνο μνήμα, ώσπου μια τηλεφωνική απάτη θα της κλέψει τις αποταμιεύσεις. Καθώς οι ελπίδες της λιγοστεύουν, μια δελεαστική αλλά και αινιγματική ευκαιρία εργασίας παρουσιάζεται στον ορίζοντά της. Βασισμένος σε ένα καλογραμμένο σενάριο από τον ίδιο και τον Συμεών Βεντσιλάβοφ η ταινία είναι μια προσεκτική μελέτη χαρακτήρων, ένα κλειστοφοβικό θρίλερ που συνεχώς ανατρέπει τα όσα νομίζουμε ότι βλέπουμε και ξέρουμε για τον χαρακτήρα της πρωταγωνίστριας, κάνοντας μας μερικές φορές να νιώθουμε άβολα για την ωμή και ρεαλιστική απεικόνιση μιας κοινωνίας που καταρρέει οικονομικά και ηθικά χωρίς όμως να υπάρχει πρόθεση να ηθικολογήσει αλλά περισσότερο να «σχολιάσει την εποχή του κουμμουνισμού και την μετέπειτα επέλαση του άκρατου καπιταλισμού που έχει οδηγήσει την χώρα σε αδιέξοδο.
Το μοντάζ της Νίνα Αλταπαρμάκοβα δίνει τον απαραίτητο ρυθμό ενώ η σχεδόν αποχρωματισμένη φωτογραφία του Βασελίν Χριστόβ που χρησιμοποιεί έξυπνα τους φακούς για να δημιουργήσει κλειστοφοβικές συνθήκες (τον βοηθάει και η μπρουταλισιτκή αρχιτεκτονική της Βουλγαρίας) προσθέτουν στην ταινία την απαιτούμενη ένταση που χρειάζεται. Το στοιχείο όμως που έρχεται και κολλάει στο παζλ του Κομαντάρεφ είναι η εκπληκτική, πολυεπίπεδη ερμηνεία της Έλι Σκόρτσεφα που δίνει βάθος στην πρωταγωνίστριά της και υποδύεται τις ψυχολογικές μεταπτώσεις της με απόλυτη φυσικότητα.
Τα »Μαθήματα της Μπλάνκα» είναι ένα ψυχολογικό δράμα που εξερευνά τις επιπτώσεις της οικονομικής εξαθλίωσης και το αντίκτυπο που έχει στην συμπεριφορά και την ψυχολογία ενός ανθρώπου και πως αυτή τον οδηγεί σε απελπισμένες κινήσεις και γεννά το ερώτημα: Πόσο μακριά μπορεί να φτάσει ένας άνθρωπος για την επιβίωσή του;
*Η κριτική δημοσιεύτηκε πρώτη φορά στην έντυπη έκδοση της Εφημερίδας των Συντακτών (11-04-2024)
