Ο Διάβολος δεν Υπάρχει
★★★☆☆
(Evil does not Exist, Ιαπωνία, 2023, 106’)
Σκηνοθεσία: Ριγιουσούκε Χαμαγκούτσι
Ηθοποιοί: Χιτόσι Ομίκα, Ρίο Νισικάουα, Ριγιούζι Κοσάκα, Αγιάκα Σιμπουτάνι
Η καινούργια ταινία του Ριγιουσούκε Χαμαγκούτσι, βραβευμένου με Όσκαρ Ξενόγλωσσης ταινίας για το αριστουργηματικό Drive my Car, είναι μια προσπάθεια για οικολογική αφύπνιση, κριτική στον καπιταλισμό και τις κοινωνικές δομές, που μένει όμως ημιτελής αδυνατώντας να «αγγίξει» έστω και λίγο τον θεατή.
Η ιστορία της ταινίας περιστρέφεται γύρω από τον Τακούμι και την κόρη του Χάνα όπου ζουν σε ένα μικρό αγροτικό χωριό βαθιά μέσα στο δάσος, το Χαρασάουα. Η ηρεμία του χωριού θα διαταραχθεί όταν μια εταιρία από το Τόκιο, η Playmode, θα αποφασίσει να ξεκινήσει την κατασκευή ενός χώρου κάμπινγκ όπου τουρίστες από την πόλη θα μένουν για να ζήσουν από κοντά την εμπειρία της φύσης. Ο Τακόμι και οι συγχωριανοί του ανακαλύπτουν ότι το σχέδιο της εταιρίας θα έχει τρομερές συνέπειες για την οικολογική υγεία και την καθαριότητα του χωρίου τους. Με αργούς, υποτονικούς ρυθμούς και μια διάθεση ποιητικού ρεαλισμό ο Χαμαγκούτσι κινηματογραφεί με μια καταπληκτική σκηνοθετική ματιά την μεγαλοπρέπεια της φύσης και την καθημερινότητα των χωρικών δημιουργώντας ταυτόχρονα μια οικολογική παραβολή για την επικινδυνότητα του άκρατου καπιταλισμού αλλά και την διάθεση του σύγχρονου ανθρώπου να διασκεδάσει εις βάρος του περιβάλλοντος, βλέποντας την φύση ως μια μορφή «εμπειρίας», αδιαφορώντας για τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει η εκμετάλλευσή της.
Όλα τα παραπάνω όμως δεν φανερώνονται στην ταινία αλλά υπαινίσσονται σε τέτοιο βαθμό που χάνουν το νόημα τους καθώς ο σκηνοθέτης αναλώνεται σε μια καταγραφή τοπίων και ανθρώπων παραγκωνίζοντας την πλοκή, παρόλο που έχει εισάγει ενδιαφέρον χαρακτήρες όπως οι δυο υπάλληλοι της εταιρίας που αν και φαινομενικά λειτουργούν ως υποχείριο της, σιγά σιγά ενσωματώνονται στο χωριό απολαμβάνοντας τους ρυθμούς και την φύση αποκαλύπτοντας την δυσαρέσκεια τους απέναντι στους σκληρούς εργοδότες τους. Δεν υπάρχει δυστυχώς δραματουργική εκμετάλλευση, όπως έξυπνα έκανε στην προηγούμενη ταινία του, των χαρακτήρων.
Ο Χαμαγκούτσι γίνεται σκηνοθετικά φλύαρος αποτυγχάνοντας να καθηλώσει τον θεατή, δημιουργώντας μια ταινία που μοιάζει «κενή» νιώθοντας ότι της λείπει ένα σημαντικό κομμάτι αφήγησης. Βραβείο Διεθνούς Ένωσης Κριτικών Φεστιβάλ Βενετίας 2023.
*Η κριτική δημοσιεύτηκε πρώτη φορά στην έντυπη έκδοση της Εφημερίδας των Συντακτών (15-02-2024)
