Τελευταία Πνοή
★★★☆☆ (Le Dernier Souffle), Γαλλία, 2024, 97’)
Σκηνοθεσία: Κώστα Γαβρά
Ηθοποιοί: Ντενί Πονταλιντέ, Καντ Μεράντ, Σαρλότ Ράμπλινγκ
Ο εμβληματικός Κώστας Γαβράς, βραβευμένος με Οσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας για το «Ζ» (1969) και Χρυσό Φοίνικα για την ταινία «Ο αγνοούμενος» (Missing, 1982), σκηνοθετεί την 20ή μεγάλου μήκους ταινία του, αφήνοντας στην άκρη το πολιτικό σινεμά του για να καταπιαστεί, στα 92 του χρόνια πια, με ένα βαθιά ανθρώπινο και υπαρξιακό ζήτημα: την έννοια του θανάτου και την αποδοχή του.
Η «Τελευταία πνοή» βασίζεται στο βιβλίο των Ρεζίς Ντεμπρέ και Κλοντ Γκρανζ και παρακολουθεί τη φιλία του γιατρού Ογκουστίν Μασέ και του συγγραφέα Φαμπρίς Τουσέν. Οι σπουδαίοι Ντενί Πονταλιντές και Καντ Μεράντ ενσαρκώνουν αυτό το δίδυμο με εξαιρετικές ερμηνείες, βαθιά ανθρώπινες. Μαζί συζητούν για τη ζωή και τον θάνατο, εστιάζοντας στο αιώνιο ερώτημα: πώς τελικά συμβιβάζεσαι με τον θάνατο;
Συγκινητικό, τρυφερό και ευαίσθητο, το έργο του Γαβρά αποφεύγει τον μελοδραματισμό, επιδιώκοντας μέσα από μικρές ιστορίες ασθενών ν’ αναδείξει την πολυπλοκότητα της θνητότητας και το πώς κάθε άνθρωπος, αλλά και κάθε λαός αντιλαμβάνεται το τέλος. Η ταινία δεν εστιάζει στον θάνατο ως γεγονός, αλλά στη διαδικασία της αποδοχής του. Με μια λιτή αφήγηση, γεμάτη διαλόγους και υπέροχες ερμηνείες από όλο το καστ, ο Γαβράς κρατάει χαμηλούς τόνους και κινηματογραφεί με ντοκιμαντερίστικο ύφος τα δρώμενα, αφήνοντας τους χαρακτήρες του να φιλοσοφήσουν, να δακρύσουν, να γελάσουν. Η τόσο ρεαλιστική καταγραφή αυτής της καθημερινότητας που φέρνει σε πρώτο πλάνο τον θάνατο θα μπορούσε να λειτουργήσει καταθλιπτικά, αλλά στα χέρια του Γαβρά το υλικό μεταμορφώνεται σε μια βαθιά υπαρξιακή ταινία που παρουσιάζει με δεξιοτεχνία την πολυπλοκότητα που ενέχει το τέλος ενός ανθρώπου.
Η «Τελευταία πνοή» μπορεί να μην είναι ένα έργο που θα σε εντυπωσιάσει, μπορεί να μην έχει τα στοιχεία που έκαναν τον Κώστα Γαβρά έναν από τους πιο πολυσυζητημένους σκηνοθέτες και δεν περιλαμβάνει καταγγελίες για την κρατική βία και τη διαφθορά, είναι όμως ένα έργο βαθιά ανθρώπινο, που αν και εξιδανικεύει κάποια σημεία της πραγματικότητας, αναγκαστικά για χάρη της μυθοπλασίας, καταφέρνει να σε προβληματίσει και να δώσει το έναυσμα για μια συζήτηση γύρω από το θνητότητά μας.
*Η κριτική δημοσιεύτηκε πρώτη φορά στην έντυπη έκδοση της Εφημερίδας των Συντακτών (20-02-2025)
